“Haftada en az 2 fincan (3 porsiyon) düzenli olarak yoğurt yemek, sınırlı bilimsel kanıtlara göre tip 2 diyabet riskini azaltabilir.”
GİRİŞ
Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) geçtiğimiz günlerde endüstriyel yoğurdun tip 2 diyabeti azaltabileceğini açıkladı. Yapılan açıklamada endüstriyel yoğurtta yapılan incelemelerde kesin bir sonuca varılmasa da tip 2 diyabete karşı riski azaltabileceğini açıkladı. Yapılan açıklamada FDA’nın yoğurt üreticilerinin satışa katkı sağlamak amaçla ürün görsellerine ‘Tip 2 Diyabeti riskini azaltır’ şeklinde bir iddia yazmasına karşı çıkmayacağını açıkladı.
FDA, Yoğurt için Nitelikli Sağlık İddiasını ve Tip 2 Diyabet Riskinin Azaldığını Duyurdu.
ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) geçtiğimiz günlerde, bir icra mektubunda, yoğurt tüketimi ve tip 2 diyabet riskinin azaltılması ile ilgili belli seviyede, nitelikli sağlık iddialarının kullanımına itiraz etme niyetinde olmadığını duyurdu. Sözü edilen nitelikli sağlık iddialarının tüketicileri yanıltmamak için dillendirilmesi ve iddianın kullanımı için diğer faktörlerin karşılanması şartını ileri sürdü.
Nitelikli sağlık iddiası, bir madde ile bir hastalık veya sağlıkla ilgili bir durum arasındaki ilişkiyi ifade etmektedir. Nitelikli bir sağlık iddiası, bilimsel kanıtlarla desteklenir, ancak yetkili bir sağlık iddiası için gereken daha titiz “önemli bilimsel anlaşma” standardını karşılamaz.
FDA, Danone Kuzey Amerika adına sunulan ve ajansın FDA’nın kimlik standardını karşılayan tüm yoğurt türleri için yoğurt tüketimi ile tip 2 diyabet riskinin azalması arasındaki ilişkiye ilişkin nitelikli bir sağlık iddiasının kullanımını gözden geçirmesini isteyen dilekçesine yanıt verdi. Dilekçede ayrıca, kanıtların herhangi bir tek besin veya bileşikle ilgili olmaktan ziyade bir gıda olarak yoğurdun sağlık üzerindeki etkilerini desteklediğini ve dolayısıyla yağ veya şeker içeriğinden bağımsız olduğunu belirtti.
Dilekçeyi ve önerilen nitelikli sağlık iddiasıyla ilgili diğer kanıtları inceledikten sonra FDA, yoğurt alımı ile tip 2 diyabet riskinin azalması arasında bir ilişkiyi destekleyen bazı güvenilir kanıtlar olduğunu belirledi. Ancak, bu kanıtların sınırlı olduğunu ekledi. Dilekçede belirtildiği gibi, dernek, yağ veya şeker içeriğinden bağımsız olarak yoğurttaki herhangi bir tek besin veya bileşik yerine gıda olarak yoğurda dayanıyordu.
FDA, haftada 2 fincan (3 porsiyon) yoğurtun bu nitelikli sağlık iddiası için minimum miktar olduğunu düşündü. Mektup, FDA’nın yoğurt üzerinde nitelikli bir sağlık iddiasının kullanımı için uygulama takdir yetkisini kullanırken dikkate almayı planladığı faktörleri ve yoğurt tüketimi ile tip 2 diyabet riskinin azalması arasındaki ilişkiyi tartıştı.
DİYABET NEDİR ?
Halk arasında şeker hastalığı olarak da bilinen diyabet, günümüzde en önemli halk sağlığı problemlerinden biridir. Diyabet kanda dolaşan glukoz, yani kan şekeri yüksekliği ile seyreden bir metabolizma hastalığıdır. Pankreastan salgılanan insülin hormonu, vücuttaki glukoz metabolizmasını düzenler.
Diyabet sık görülen, kontrol altında tutulmazsa erken yaşta ciddi sağlık sorunlarına ve ölüme yol açan, yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyen önemli bir halk sağlığı sorunudur. Yaşam boyu izlem ve tedavi gerektirir. Bununla birlikte etkin yönetildiğinde normal yaşam kalitesi ve yaşam süresi sağlanabilir.
DİYABET TEDAVİSİ
Diyabet tedavisinde amaç kan şekeri ayarını sağlamak diğer bir ifade ile kan şekeri yükselmelerini ve kan şekeri düşmelerini önlemektir. Bu ayarın sağlanması komplikasyonların gelişimini önlemek veya gelişmiş komplikasyonların seyrini yavaşlatmak için son derece önemlidir.
İyi bir diyabet kontrolü, kan şekeri seviyenizi mümkün olduğunca normale en yakın tutmak anlamına gelir. Bu durum, aşağıdakilerin yapılmasıyla sağlanabilir.
1.Sağlıklı Beslenme: Yenilen besinlerin özellikle karbonhidrat içeren besinlerin vücudun ihtiyacından fazla tüketilmesi kan şekeri seviyelerini yükseltir. Kan şekeri kontrolünün sağlanmasında diyabetli bireye özgü beslenme tedavisinin verilmesi önemlidir.
Diyabetli kişilerle diğer kişilerin besinlere olan gereksinimi aynıdır. Her insanın enerji, karbonhdirat, protein, yağ, lif, vitamin, mineral gereksinimi vardır. Bir kişide diyabetin olması bu gereksinimlerden birini veya birkaçını azaltması veya arttırması anlamına gelmez.
2.Egzersiz: Egzersiz,vücudunuzun glikozu etkili bir şekilde kullanmasını ve kan şekeri kontrolünü sağlar. Ayrıca, şişman tip 2 diyabetli kişilerin kilo kaybetmesine yardımcı olur.
3.İlaç/ İnsülin: İnsülin, besinlerle kana geçen şekerin vücut tarafından kullanılmasını sağlayan ve böylece kan şekeri yükselmelerini önleyen bir hormondur. Tip 1 diyabetli kişilerin yaşamak için insüline gereksinimi vardır. İnsülin bağımlılık, alışkanlık yapacak bir madde değildir. İnsülin yaşam için elzemdir. Vücut insulin yapmıyor ise dışardan enjeksiyon yolu ile vücuttaki eksikliği yerine koymak gerekir. Tip 2 diyabetli kişilerin kan şekerinin ayarını sağlamak için ağızdan alınan ilaçlara veya insüline gereksinimleri olabilir.
Yukarıdaki maddelerin tümü arasında bir denge tutturmak önemlidir. Bu dengenin oluşması için diyabetli birey mutlaka diyabet ve tedavisi konusunda eğitim almalıdır.
DİYABET ÖNLENEBİLİR Mİ?
Diyabette iyi bir tedavinin ve tedaviye uyumun iyi sonuçlar verdiğini biliyoruz. Diyabet olduktan sonra önlem, diyabetik komplikasyonların erken tespitini ve önlenmesini içerir. Fakat diyabetin ortaya çıkmadan önlenmesi, riskli kişilerin diyabetten korunması da mümkündür. Günümüzde diyabeti önlemek amacı ile yapılan önemli çalışma sonuçları yaşam tarzı değişikliklerinin yani sağlıklı beslenme alışkanlıklarının kazanılması, düzenli egzersiz ve eğitim ile diyabet görülme sıklığının %58 oranında azaldığını göstermiştir.
FDA’NIN YOĞURT İLE İLGİLİ AÇIKLAMASI NE ANLAMA GELİYOR ?
FDA, insan ve veteriner ilaçları, biyolojik ürünler ve tıbbi cihazların güvenliğini, etkinliğini ve güvenliğini sağlayarak halk sağlığını korumaktan sorumludur. Gıda tedariki, kozmetik ürünleri ve radyasyon yayan ürünlerin güvenliğini sağlamak için çalışmalar yürütmektedir. FDA ayrıca, halk sağlığını korumak ve özellikle de gençlerin tütün kullanımını azaltmak için tütün ürünlerinin üretimini, pazarlamasını ve dağıtımını düzenlemek için de çalışmaktadır.
Tıbbi ürünleri daha etkili, daha güvenli ve daha uygun fiyatlı hale getiren yenilikleri hızlandırmaya yardımcı olarak halk sağlığını geliştirmek FDA ‘nın en temel görevleri arasındadır. Bunu yaparken toplumun doğru ve bilimsel temeli olan bilgileri referans almasına yardımcı olmayı, sağlıklarını korumak ve geliştirmek için tıbbi ürünler ve gıdalar kullanmalarını amaçlamaktadır.
FDA tarafından haftada en az 2 fincan düzenli olarak yoğurt yemenin, sınırlı bilimsel kanıtlara göre tip 2 diyabet riskini azaltabileceğinin açıklanması çok değerli bir gelişmedir. Bu konuda önünüzdeki yıllarda çok daha kapsamlı çalışmaların yapılacak olması önemlidir.
YOĞURT
Yoğurt, zengin bir besin profili sunar. Genellikle yüksek kaliteli protein, kalsiyum, fosfor, B vitaminleri (özellikle B12 ve riboflavin), potasyum ve probiyotikler içerir. Bu besin maddeleri, kemik sağlığından bağışıklık sistemine kadar bir dizi sağlık yararına katkıda bulunur.
Yoğurt, içerdiği probiyotikler sayesinde sindirim sisteminin sağlığını olumlu etkiler. Probiyotikler, bağırsak florasının sağlıklı bakteri dengesini destekler. Aynı zamanda bağırsaklarda hastalığa sebep olacak faktörlere karşı bağırsakların iç kısmında bir koruma tabakası oluşturur. Bu açıdan bağırsakların korunması sadece sindirim sistemi sağlığını değil aynı zamanda bağışıklık sistemini de olumlu etkilemektedir. Çünkü bağırsak sağlığı ile bağışıklık sisteminin sağlığı birbirine paraleldir denilebilir. Bağışıklık sisteminin güçlenmesi, enfeksiyonlara ve hastalıklara karşı korunmaya yardımcı olur.
Yoğurt, sütün fermantasyonu sonucu üretildiği için laktoz miktarı süte göre daha düşüktür. Toplumda laktoz intoleransı (sütü sindirememe) olan kişiler sütün içerisindeki laktozu sindiremezler. Ancak laktik asit fermantasyonu işleminden sonra yoğurdun laktozu büyük oranda düşer. Yoğurt, laktoz intoleransı olan insanlar için daha kolay sindirilebilir bir alternatif olabilir.
Yoğurt, protein içeriği yüksek gıdalardan biridir. Bu açıdan vücudun kasları için destekleyici özelliği vardır. Bu özelliğinden dolayı protein ihtiyacı çok olan bebekler, çocuklar, yetersiz beslenen kişiler, protein kaybına sebep olan hastalık durumlarında yoğurt sağlık profesyonelleri tarafından önerilen bir besindir. Ayrıca yine protein içeriği yüksek olduğu için uzun süre tokluk hissi sağlar. Bu açıdan özellikle sağlıklı kilo yönetiminde sıklıkla tercih edilir.
Yoğurt, en çok kalsiyum içeriğinden zengin olması ile bilinen bir besindir. Yeterli ölçüde vücuda alınan kalsiyum kemiklerin güçlenmesini sağlar. Bu açıdan özellikle osteoporoz gibi hastalıklara karşı koruyucu olabilir. Diş sağlığı için de vücudun ihtiyaç duyduğu kalsiyuma günlük beslenmede mutlaka yer verilmelidir. Diğer yandan kalsiyum kas sağlığı ve kasların hareketinde önemli bir yere sahiptir. Bu açıdan günlük kalsiyum ihtiyacını karşılamak için yoğurt sağlıklı bir yiyecek olarak tercih edilebilir.
Yoğurdun faydalarından bir diğeri ise kalp damar hastalıklarına karşı koruyucu olmasıdır. Yoğurt, kalsiyum ve diğer faydalı bileşenleri sayesinde kan kolesterol seviyesinde düşüşe yardımcı olur. Bu sayede toplum genelinde yaygın olan yüksek tansiyon ve yüksek kolesterol gibi rahatsızlıklara karşı koruyucu olabilir.
Yoğurdun pek çok faydalarının yanında probiyotik içeriğinden dolayı cilt sağlığı üzerinde de olumlu etkileri vardır. Probiyotiklerin cilt nemini arttırmak, mevcut kırışıklıklarının derinliğini azaltmak ve genel cilt parlaklığını ve elastikiyetini geliştirmek üzerindeki etkileri olduğuna dair çalışmalar vardır. Yine yapılan başka bir araştırmada orta yaşlı kadınlara sekiz hafta boyunca günlük olarak probiyotik verildiğinde, cilt elastikiyetini ve vücut özelliklerinde bir iyileşme gözlenmiştir. Bu açıdan günlük beslenmede sıklıkla yer alan yoğurt iyi bir probiyotik kaynağı olabilir.
YAZARIN NOTU: Marketlerde satılan yoğurtların çoğunun içinde üretim teknolojisinin doğal neticesi olarak yeteri kadar probiyotik bakteri bulabilmek mümkün değildir. Durum böyle olunca da tercihin evde yapılan yoğurt olması çok daha yararlı olacaktır.
Kaynaklar:
1.https://www.fda.gov/food/cfsan-constituent-updates/fda-announces-qualified-health-claim-yogurt-and-reduced-risk-type-2-diabetes
2.https://www.fda.gov/media/176608/download?attachment
Drouin-Chartier JP, Brassard D, Tessier-Grenier M, Côté JA, Labonté MÈ, Desroches S, Couture P, Lamarche B.Adv Nutr. 2016 Nov 15;7(6):1026-1040. doi: 10.3945/an.115.011403. Print 2016 Nov.PMID: 28140321
4.Health benefits of yogurt among infants and toddlers aged 4 to 24 months: a systematic review. Donovan SM, Rao G.Nutr Rev. 2019 Jul 1;77(7):478-486. doi: 10.1093/nutrit/nuz009.PMID: 31038676
5.Hill D, Ross RP, Arendt E, et al.. Microbiology of yogurt and bio-yogurts containing probiotics and prebiotics. In: Shah NP, ed. Yogurt in Health and Disease Prevention. Elsevier, London: Academic Press; 2017:69–85.
