Geçmiş salgın hastalıkları anlamak, gelecekteki salgınlara daha iyi hazırlanmamızı sağlar.
Bundan 50-60 yıl önce tüm Avrupa’yı kasıp kavuran, toplu ölümlere neden olan birçok salgın hastalık bugün insanlığı tehdit etmekten uzaktır.
SARS ve AIDS nedeniyle ortaya çıkan salgınlar sadece insan sağlığını etkilemekle kalmadı, ülkelerin ekonomik ve politik geleceklerini de etki altına aldı.
2004 yılında ortaya çıkan kuş gribi, tüm dünyaya yayılıp milyonlarca evcil kanatlının ve 113 insanın ölümüne yol açtığında alarm zilleri çalmıştı.
1918 ve 1920 yıllarında on milyondan çok insan grip salgını nedeniyle ölmeseydi belki de 2004 yılındaki kuş gribi salgınında bu kadar çok sayıda evcil kanatlı yok edilmezdi.
DÜNYAMIZI DEĞİŞTİREN ON İKİ HASTALIK
Irwin W.Sherman tarafından kaleme alınan kitabın adı.
Tarih boyunca yaşanan salgın hastalıkları anlatan bu çok etkili ve değerli eserin önemli saydığım birçok bölümünü, altını çizerek okudum..
Salgın hastalıkların, tarihin seyrini nasıl etkilediğini, toplulukları nasıl değiştirdiğini çok güzel anlatan bu kitaptan bazı satırbaşlarına gözatalım:
- yüzyılda Veba, Avrupa topluluklarının yeniden yapılanması için itici güç oldu.
Porfiri ve Hemofili gibi genetik hastalıklar, geçen iki yüzyıl içerisinde İngiliz, İspanyol ve Rus Kraliyet ailelerinin yazgısını değiştirdi ve Lenin, Franco ve Hitler’in iktidara gelmesinde etkili oldu.
Patates Mantarı Hastalığı, ABD’nin politikasını değiştirecek göç dalgalarına neden oldu.
Kolera, hijyen önlemlerinin alınmasını teşvik etti, hemşirelik hizmetlerinin gelişmesine yardımcı oldu ve ağızdan sıvı tedavisinin bulunmasını sağladı.
Çiçek, hastalığın ortadan silinmesini sağlayan aşının keşfini sağladı.
Veba, karantina önlemlerinin geliştirilmesini sağladı.
Verem, salgınları, zayıflatılmış canlı aşıların geliştirlmesine neden oldu.
Frengi, kimyasal ilaç tedavisinin kapısını açtı.
BUGÜN VE YAKIN GELECEK
Yukarıda sözünü ettiğim hastalıklardan sadece grip ve AIDS bugün hala insan sağlığını tehdit etmektedir.
Bugün artık, salgınların ve sağlık sorunlarının nedenleri de değişmiştir.
Çağdaş dünyada, son on yıl içerisinde en çok ölüme neden olan 5 hastalık, görülme sıklığına göre şöyledir: Kalp ve damar hastalıkları, solunum yolu hastalıkları, kanser, diabet ve diabete bağlı sorunlar, alzheimer.
Bu hastalıklara en çok neden olan faktörler de şöyle sıralanabilir:
Stres, elektromanyetik kirlilik, çevre kirliliği, sigara, yediklerimiz ve içtiklerimizde bulunan kimyasallar, tarım ilaçları, GDO, koruyucular, bedenimizde giderek yangı artışına neden olan hareketsizlik.
SON SÖZ: Yeni salgınlara hazır olmak için hükümetlerin koruyucu hekimliğe, sağlık eğitimlerine çok daha fazla öncelik vermesi gerekmektedir. Bu, hem daha etkili, hem de daha az masraflı bir yoldur.
