ÖNCE MERT, SONRA UMUT
Ankara Keçiören’de bulunan Şehit Ahmet Kabukçu İlkokulu’nda eğitim gören Mert Yağız Köksal, kantinden aldığı şırınga şeklindeki sıvı çikolatayı yerken rahatsızlanarak yere yığıldı. Durumu fark eden görevliler, çocuğa müdahale etti. Önce okulun karşısında bulunan sağlık merkezine götürülen Mert Yağız Köksal, buradan ambulansla Keçiören Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne kaldırılırken yolda hayatını kaybetti.
Bu olaydan bir gün sonra bu sefer de Diyarbakır’da okul yakınındaki bir marketten aldığı şırıngalı çikolatanın kapağının boğazına kaçması sonucu, Umut Bilgi yaşamını yitirdi.
NEDEN ÖLDÜLER ?
Mert ve Umut, bir gün arayla, benzer şekilde şırıngalı çikolatayı yemeye çalışırken can verdi. Belli ki hava yolu tıkanıklığı sonucunda, nefessiz kalarak can verdiler.
Hava yolu tıkanıklığı, adından da anlaşılacağı gibi nefes borumuzun, yani hava yolunun yabancı madde ile tam olarak tıkanması ve hava giriş çıkışının durması neticesinde, boğularak ölüm gerçekleşmesidir.
Çok kısa zaman dilimi içerisinde, kişi önce soğuk soğuk terler, paniğe kapılır. Korkuyla etrafına haber vermeye çalışır ama sesi çıkmaz. Hava yolu tam tıkalı olduğundan, hırıltısı dahi olmaz. Hemen en yakınındakinden yardım ister. Onu uyarmaya çalışır. Bu esnada önce dudakları ve sonra yüzü, anlı, boynu giderek morarır. Artık hiç gücü kalmamıştır ve yere yığılır kalır. Zamanında doğru müdahale yapılmazsa dakikalar içerisinde ölüm gerçekleşir.
KURTARILABİLİR MİYDİ ?
Elbette kurtulma şansı vardır. Hava yolu tıkanıklığında yapılması gereken ilk iş, bu durumu tanımaktır. Bunun için de boğulduğunu düşündüğümüz kişiye yaklaşıp, Ne oldu ? İyi misin ? ” diye sorulur. Burada amaç, hava yolu tıkanıklığı olan kişinin ses çıkarıp çıkaramayacağını anlamaktır. Tam tıkanıklık halinde ses gelmez, hırıltılı bir ses bile alınamaz.
Bu durumda yapılması gereken ilk iş, 112 Ambulansa haber vermektir.
Ardından, yapılması gereken, ambulans gelene kadar kişinin sırtına beş kez aşağıdan yukarı doğru vurarak tıkanıklığı açmaktır. Hava yolu tıkanmış olan kişi hafif öne doğru eğilmelidir.
Bu şekilde hava yolu açılmazsa, Heimlich Manevrası denenmelidir.
HEIMLICH MANEVRASI NASIL UYGULANIR
Burada kurtarıcı, boğulan kişinin arkasına geçer. Sol elini yumruk yaparak, baş parmağı kişinin göbek deliği ile her iki kaburganın birleştiği noktanın tam ortasına gelecek şekilde yerleştirilir. Sağ el ise bu yumruğun üzerini kavrar. İşte şimdi aşağıdan yukarı doğru güçlü bir şekilde basınç uygulanır (Şekil). Göğüs kafesi içerisinde oluşturulan bu pozitif basınç, tıkacı açmaya yeteli olacaktır.
AKILDA KALAN SORULAR
Mert, şırıngalı çikolata ile boğulduktan sonra okulda hiç bir öğrencinin, görevlinin, öğretmenin, idarecinin ilkyardım uygulayamaması çok düşündürücü ve trajik bir durumdur.
Bundan çok daha vahim olan ise, Mert’in kucaklanıp yakındaki Toplum Sağlığı Merkezi’ne götürülmesidir. Okul yönetiminin kriz planı yapmadığı ortadadır. Okullarında bir öğrenci veya bir öğretmen fenalaştığında ne yapılacağının konuşulmadığı, düşünülmediği, planlanmadığı görülmektedir. Böyle bir planlama yapılmış olsaydı, Mert Toplum Sağlığı Merkezi’ne götürülmez, 112 Ambulans aranır ve daha kısa zaman içerisinde doğru Merkeze, yeniden canlandırma olanaklarının olduğu bir Acil Servise yetişmesi sağlanırdı.
SONUÇ VE DERSLER
Okullarda ilkyardım ve hayat kurtarma dersleri ivedilikle programa alınmalıdır.
Öğretmenlerin ilkyardım ve hayat kurtarma konusunda eğitilmeleri çok önemlidir.
Okul yönetimlerinin acil eylem planlarını güncellemesi, öğrenci güvenliği ve sağlığı konusunda en doğru yolu bulması ve bu planlamayı, tatbikatlarla desteklemesi gerekmektedir.
Aileniz, Sevdikleriniz için Acil Komşum Projesi Hakkında Aşağıdaki Linkten Bilgi Alabilirsiniz.
http://www.hiasd.org/acil-komsum
