Şeker hastalığı çocuk, genç erişkin ve yaşlılarda görülebilen, insülin hormonunun eksikliğine bağlı bir dizi bozukluktur. Genç ve çocuklarda görülen Tip I Şeker Hastalığı(Diabet), doğrudan pankreasın hastalığına bağlıdır. Tip II ise kalıtım ile ilgili olup en çok şişman ve 45 yaş üzeri kişilerde görülür.
Belirtiler ve bulgular
Kan şekeri yüksekliğine bağlı kan basıncı düşüklüğü, çarpıntı, göz kürelerinde çökme, ağız-dil kuruluğu, ileri olgularda sık soluma, nefeste çürük meyve kokusu, bulantı-kusma, karın ağrısı ve bilinç bozukluğu ortaya çıkar.
Kan şekeri düşen grupta ise, çarpıntı, soğuk terleme, çevresini tanıyamama, kişilik değişikliği ve komaya kadar ilerleyen bulgular görülebilir.
Hastalardaki temel sorunlar
-Şeker yüksekliğine bağlı vücutta şiddetli sıvı eksikliği ortaya çıkar (5-10 L). Vücut tam anlamıyla “susuz kalmıştır”.
-Ayrıca potasyum ve sodyum gibi elementlerin dengesi de bozulmuştur.
-Kanın asit-baz dengesi asit tarafına doğru kayar.
-Bu faktörler önce beyni etkiler ve bilinç bozukluğuna yol açar.
Hastalarda görülebilecek ek sorunlar
Şeker hastalarında özellikle ayaklarda yaralar açılır. Bunlar çok ağrılı, akıntılı vb. olabilir. Hastaya müdahale ve taşıma sırasında buna dikkat edilmelidir.
Şeker takibi iyi yapılmayan olgularda zamanla görme işlevleri bozulabilir. Müdahale sırasında buna yönelik önlemler alınmalıdır.
Aynı nedenle böbrek işlevleri de bozulduğundan idrar çıkışı azalmasına bağlı akciğer ve kalp sorunları olabilir.
Bu nedenlerle hastanın ilkyardım ve müdahalesi yapıldıktan sonra iyileşmiş gibi görünse de kontrollerin yapılması için hastaneye götürülmesi gereklidir.
İlkyardım
– Şeker yüksekliğine bağlı bilinç kaybı düşünülen olgularda kesin tedavi hastaneye yatırılmayı gerektirir. Hastalar zaman kaybetmeden acil servis’e ulaştırılmalıdır.
– Bilinç kaybı olan olguda düşme ve sakatlanma olabileceğinden buna karşı önlem alınmalı, hasta güvenli bir yere yatırılmalıdır.
– Şeker düşmesi bulguları varsa ve hastanın durumu yeme içmesine izin veriyorsa 1-2 bardak su içinde 3-4 tatlı kaşığı şeker karıştırılıp içirilebilir. Doğrudan 2-3 çay şekeri de çiğnetip yutturulabilir. Ağızda bekletmenin bir yararı yoktur.
– İnsülin veya şeker düşürücü tabletler kesinlikle verilmemelidir. Şekerin tehlikeli şekilde düşmesine yol açabilir.
