KEMAL SUNAL ÖLDÜ; KURTARILABİLİR MİYDİ?
Kemal Sunal’ın ölümünün ardından birçok konuda tartışmalar yaşandı.Özellikle ilk ve acil yardım konularında farklı görüşler ileri sürüldü.
Acil Tıp Derneği (ATD)’nin bu konudaki görüşlerini size kısaca özetlemek isterim:
1. Profesyonel yardım gelene kadar Kemal Sunal’a doğru ilkyardım ve temel yaşam desteği (TYD) hareketleri uygulansaydı, belki de kurtarılabilirdi. Ancak doğru ilkyardım yapılmadığı gibi, ambulans ve profesyonel yardım da zamanında çağırılmamıştır.
2.THY Genel Müdürlüğü’ne iki yıl önce yazılı olarak başvurarak, uçaklardaki ilk yardım çantalarının içeriklerinin belirlenmesi ve tüm uçuş görevlilerinin ilkyardım eğitimleri konusunda işbirliği önerisinde bulunmuştuk. Gelen yanıtta ilkyardım konusunda yeterli eğitimin verildiği ve belli aralıklarla da yinelendiği bildirilmişti (her iki yazının da aslı vardır). Ancak, son olayda görüldü ki ne kaptan pilot, ne ikinci pilot, ne de hostesler ilkyardım konusunda yeterli bilgiye ve deneyime sahip değiller. Eğer aldıkları eğitim yeterli, uygulamalı ve ciddi olsaydı telaşlanmak ve sağa sola panik halinde koşuşmak yerine doğru hareketleri yapabilirlerdi.
3.Bilinçli ilkyardımcı ilk olarak profesyonel yardım ister, yani sağlık ekibine haber verir.Ambulansa hemen haber verilmeliydi.“Erken ilkyardım ve anında TYD;5 dakika içinde defibrilasyon – Yaşam şansı: %30-35”
4.Kemal Sunal’ın güne kötü ve stresli başladığı bellidir.Trafik stresi, günün ilk saatleri, uçak korkusu risk oluşturmaktadır.Etrafında bulunanlardan her hangi biri daha önceden ilkyardım eğitimi almış olsaydı,Kemal Sunal’ın yüz ifadesinden bazı işlerin kötü gittiğini anlayabilir ve gerekli girişimi yapabilirlerdi.Kalp krizi öncesinde bulantı,sıkıntı,baygınlık hissi gibi belirtiler olabilir.Kemal Sunal’ın son nefesini verene kadar mutlaka, sıkıntılı bir dönemi olmuştur.Uçağa binerken hosteslerden biri “-Kötü görünüyorsunuz” demiş. Oysa bunu farkedince gerekli yardımı ve girişimi yaparak, doktor kontrolü istemeliydi.
5.Kalp krizi geçirenlerde ilk girişim için kullanılan defibrilatörlerin,toplu yaşanan otel,alışveriş merkezi,hava alanı gibi yerlerde bulunması gerekmektedir.Ancak bunu kullanacak olan kişilerin bu konuda eğitimli olması gerekir. Her uçakta defibrilatör bulunması ve bunun için kamuoyu oluşturulması akla başka beklentileri getiriyor.
6.Uçaklarda doktor bulunması ve doktor yolculara belli oranda indirim yapılması önerileri var:Her hekime bu konuda güvenmek doğru değildir.Örneğin dermatoloji,biyokimya,patoloji uzmanı olan doktorlar,yıllarca acil yardım konusundaki bilgilerini kullanmadığından ve geliştirmediğinden, böylesine önemli bir konuda hastaya yardımcı olamayacaktır.Bu işlemleri ya bir acil tıp uzmanı, aile hekimi, dahiliye, anestezi ya da kardiyoloji hekimi yapabilir.Bu nedenle uçakta yolculuk eden her hekime böyle bir sorumluluk yüklemek doğru değildir.
Sonuç olarak,ilk ve acil yardım konularında ülkemizde son yıllarda çok önemli gelişmeler olmuştur.Ancak yine de birçok eksiğimizin olduğu ortadadır.Cumhurbaşkanımızı bile kalp krizi sonrasında yetersiz ilk ve acil müdahale yapılamadığı için kaybetmedik mi? O gün konuttaki görevliler, bugün de THY görevlileri.Fazla değişen bir şey yok.
