Göz yaralanmaları, görme bozukluğu ve körlüğe neden olabilen, her gün binlercesinin meydana geldiği yaralanmalardır. Göz yaralanmalarının yaklaşık %25’i sportif faaliyetler ve havai fişeklere bağlıdır. Bu yaralanmaların pek çoğu kalıcı görme bozukluğu ile sonuçlanabilir. İlkyardım çalışmaları tamamlandıktan sonra bir doktor tarafından gözün değerlendirilmesi çok önemlidir.
Hastane öncesi bakımda her acil hastalık ve yaralanmada olduğu gibi, öncelikle diğer ciddi yaralanmalar araştırılmalı, hastanın hava yolu, solunumu ve dolaşımı değerlendirilmeli, boyunun hareketsizliği sağlanmalıdır. Zaman çok önemlidir. Hasta, mevcut diğer problemleri de dikkate alınarak hastaneye ulaştırılmalıdır.
Korunma
Koruyucu gözlükler ile gözün korunması önemli bir faktördür. Özellikle endüstriyel çalışmalarda koruyucu gözlükler, iş kazalarına bağlı göz yaralanmalarını azaltmaktadır.
Göz yaralanması tipleri
- Göze toz zerresi veya yabancı cisim parçası kaçması,
- Göze darbe gelmesi,
- Göz veya gözkapağının kesilmesi,
- Gözün kimyasal madde ile teması,
- Güneş ışınlarına bağlı göz yanıkları.
Göz içinde toz zerresi veya yabancı cisim parçasının varlığında ilkyardım
- Göz asla ovalanmamalıdır.
- Üst göz kapağı alt göz kapağının üzerine getirilerek, üst göz kapağı içindeki yabancı cismin kirpikler yardımıyla fırçalanması sağlanır.
- Kısa bir süre sonra gözün hareketi ile parçacık gözden uzaklaştırılır.
- Eğer parçacık içeride kalırsa göz kapatılır ve sağlık kuruluşuna başvurulur.
Göze bir darbe gelmesi durumunda ilkyardım
- Göz ve çevresine soğuk su ile ıslatılmış bez yardımıyla kompres uygulanabilir. Bu işlem yaklaşık 15 dakika uygulandığında, ağrı ve şişme azaltılabilir.
- Göz kararması veya bulanık görme varsa gözde bir hasarın olabileceğinin işaretidir. Doğrudan doktora görünmek gereklidir.
Göz veya göz kapağı kesilmesi durumunda ilkyardım
- Göz gazlı bez ile bandaja alınmalı ve acil servise götürülmelidir.
- Göz yıkanmaz veya göze batmış cisim çıkarılmaya çalışılmaz.
- Yaralanmış göz veya gözkapağı üzerine basınç uygulanmamalı ve göz ovalanmamalıdır.
Göze kimyasal madde teması durumunda ilkyardım
- Göz bol su ile yıkanır, yıkamanın etkili olabilmesi için parmaklar ile göz açıklığı sağlanır.
- Baş, musluk veya akan su altına getirilerek, göz en az 15 dakika yıkanır. Gözün her bölümü yıkanarak tüm yabancı maddeler dışarıya çıkarılır.
- Göz kapatılmamalı ve basınç uygulanmamalıdır.
- Gözün yıkanması bittiğinde acil servise götürülür.
Güneş ışınlarına bağlı göz yanıkları
- Güneşten yansıyan ışınlar temas süresine bağlı olarak gözde termal ve fotokimyasal yanıklara neden olur. Bu yanıklar, kardan yansıyan ışınlara, kaynak ışığına ve güneş tutulması esnasında çıplak gözle güneşe bakılması sonucunda oluşur. Göz kırmızı, ağrılı ve sulanmıştır; açmakta güçlük çekilir. Korunmak için koyu ve koruyucu gözlüklerin kullanılması yanıkları engelleyici olabilir.
İlkyardım
- Gözler bol soğuk su ile yıkanır.
- Temiz bir bez ile kapatılır.
- Acil Servise götürülür.
