Lale denilince aklınıza ilk ne gelir ?
Çiçeğin başkenti Bayındır
Hollanda
Selimiye Camii’ndeki ters lale
Ogier Ghiselin de Busbecg
Osmanlı’da Lale Devri
Benim ilk aklıma gelen Hollanda oldu.
Bugünlerde dış politikada derin bir kriz yaşadığımız Hollanda, Rotterdam’a gitmeye hazırlanan Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun uçuş iznini, güvenlik endişesi nedeniyle iptal etti. Başbakan Rutte, Çavuşoğlu’nun Hollanda’daki laleleri görmeye gelebileceğini, ancak siyasi toplantı yapamayacağını söyledi.
Yetmedi.
T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Betül Sayan Kaya, Hollanda tarafından istenmeyen kişi ilan edilerek sınır dışı edildi.
Türkiye Cumhuriyeti Bakanlarına yapılan bu davranış tüm ülkeye yapılmış demektir. Bakana yapılan, tüm ulusa yapılmıştır. Uluslararası diplomasiye, demokrasiye, dost ve müttefik ülke anlaşmalarına uygun olduğu söylenemez.
Peki, bu kadar kısa bir süre içerisinde bu kriz neden büyüdü ?
HOLLANDA ÖLÇÜP BİÇMEDEN YAPMAZ
Türkiye’ye karşı bugünlerde çok sert davranan Hollanda, bunu ölçüp biçmeden yapmaz. Diplomasiyi en iyi bilen, tarih boyunca ikili ilişkileri belki de en sakin ve dengeli götüren Hollanda, dış politikasını ani bir öfke patlamasıyla yönetmez.
Hollanda’nın laleyi keşvetmesi de böyle bir diplomasi sayesinde olmuştur. Avusturya-Macaristan İmparatoru’nun Kanuni nezdindeki büyükelçisi Ogier Ghiselin de Busbecq’in İstanbul’dan Avrupa’ya götürdüğü bitkiler arasında lalenin olduğu bilinmektedir. 16. yüzyılda ilk kez Osmanlı topraklarından Hollanda’ya giden lalenin 18. yüzyılda ithal edilir hale gelmesi de akıllarda tutulmalıdır.
100’den fazla lale çeşidiyle Hollanda her yıl 1 milyardan fazla lale çiçeği ve lale soğanı ihracatıyla dünya rekortmenidir. Laleler Hollanda’ya yılda 1.5 milyar Euro gelir sağlamaktadır.
İşte, ölçüp biçme konusunda uzman olan, Avrupa’nın en küçük ve en yoğun nüfusuna sahip olan Hollanda’nın tarım alanları Türkiye yüzölçümünün yedide biri kadar ama yıllık tarımsal ihracatı 80.7 milyar Euoro seviyesindedir (2015). ABD’den sonra dünyanın en büyük ikinci tarım ihracatcısıdır.
Ölçüp biçmeden karar vermeyen Hollanda, yarın sandığa gidecek. Favorilerden biri Türk düşmanlığı ile tanınan ve bu sayede popülerliğini artıran Özgürlükler Partisi lideri Gert Wilders. Yarışta, Başbakan Mark Rutte’nin Liberal Partisi önde gidiyor. Ancak, liberaller aşırı sağ söylemler ile Özgürlükler Partisinden oy alma düşüncesinde.
Belli ki Türk düşmanlığı, başta Hollanda olmak üzere Avrupa’da pirim yapmaktadır.
397 bin 600 Türk’ün yaşadığı Hollanda, eğitiminde ırkçı bütün söylem ve ifadeleri kaldırmışken, şimdi neden seçim öncesi böyle bir risk almaktadır ? Uğruna mücadele ettiği demokrasi, insan hakları, barış, adalet gibi kavramlardan vazgeçip, nasıl olur da Türk düşmanlığı yapar ?
Son birkaç gün içinde yaşanan krize bakıldığında Hollanda, Türkiye ile köprüleri atmaya çoktan karar vermiş görülmektedir.
Hollandalı dünyaca ünlü şef kareograf Hans van Manen, Türkiye tarafından kendisine verilecek olan “Yüzyılın Kareografı” ödülünü 8 Haziran 2016’da reddetmişti. Bundan bir ay önce de Leiden Üniversitesi Türk Dili ve Kültürü Öğretim Üyesi Prof. Eric Jan Zürcher de 2005 yılında kendisine verilen ödülü iade etmişti.
Belli ki, Hollanda, Türkiye ile arasındaki ilişkilere özen gösterme gereksinimi duymamaktadır.
SON SÖZ: Dış politika anlık, günlük, haftalık söylemlerle yönetilemez. Ölçüp, biçmeden karar verilemez.
